ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ - ΥΠΟΛΟΙΠΟ

ΓΕΝΙΚΑ

Ο νομός της πρωτεύουσας Αθήνας... και αυτό τα λέει όλα.

Εκατοντάδες βιβλία και τραγούδια έχουν υμνήσει τις ομορφιές και την ιστορία αυτού του τόπου, που γίνεται καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου πόλος έλξης για εκατομμύρια Ελλήνων και ξένων επισκεπτών.

Η έκταση του είναι 3.756 τ.χλμ. και η πληθυσμός του φτάνει ή και υπερβαίνει κατά λίγο τα 4.000.000 κατοίκους.

ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πρωτοκατοικημένη στα Νεολιθικά χρόνια η Αττική έχει να επιδείξει μια ιστορία τέτοιου όγκου και τέτοιας σημαντικότητας, που ακόμα και εξειδικευμένα βιβλία αδυνατούν να την εξαντλήσουν. Η μυθική διαμάχη Αθηνάς - Ποσειδώνα, βάφτισαν την πόλη που έμελλε να λάμψει διαμέσου των αιώνων.

Η Αθήνα είναι από τότε διοικητικό, εμπορικό και πνευματικό κέντρο της Αττικής (και κατά καιρούς όχι μόνο...). Η ακμή της - με διάφορες διακυμάνσεις - δεν σταμάτησε ποτέ από τα Αρχαϊκά χρόνια μέχρι σήμερα. Είναι βέβαια περιττό να επιχειρηθεί μέσα σ" έναν τουριστικό οδηγό να αναφερθούν όλες οι λαμπρές προσωπικότητες που, είτε γεννήθηκαν, είτε έδρασαν σε Αττικό έδαφος στους χώρους της πολιτικής, της τέχνης, του πνεύματος και των γραμμάτων.

Πρωταγωνίστρια ήταν η Αθήνα στη δημιουργία της Α' και της Β' Αθηναϊκής Συμμαχίας, στους Περσικούς πολέμους, στους Πελοποννησιακούς πολέμους, ενώ ο περίφημος "Χρυσός αιώνας του Περικλή" (5ος π.Χ.) έφερε ανεπανάληπτη ακμή και ακτινοβολία σ" όλους τους τομείς της ζωής. Εκτός από την Αθήνα, μαζί της άκμασαν και οι 100 και πλέον "δήμοι" που υπάγονταν σ" αυτήν - μεταξύ αυτών και οι γνωστοί Αχαρναί, Ελευσίνα, Άλιμος κ.λ.π.

Στα χρόνια της Μακεδονικής κυριαρχίας, στα Ρωμαϊκά και στα Βυζαντινά Χρόνια, ο ρόλος της Αθήνας παρέμεινε (με πολλές αυξομειώσεις) μεν "κεντρικός", ωστόσο δεν ήταν πλέον κυριαρχικός.

Σκοτεινά ήταν για την Αττική και τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όπου πολλά μνημεία καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές, με αποκορύφωμα το 1687, όταν ο Μοροζίνι βομβάρδισε την Αθήνα, ερειπώνοντας σε μεγάλο βαθμό το ένα από τα 7 θαύματα του κόσμου: τον Παρθενώνα...

Στην Επανάσταση του 1821, σύσσωμη η Αττική βοήθησε κι έτσι έγινε επίσημα κομμάτι του Ελληνικού κράτους το 1833.

Στα κατοπινά χρόνια, τα σημαντικότερα γεγονότα ήταν η εισροή προσφύγων μετά την μικρασιατική καταστροφή, η περίοδος της σκληρής γερμανικής κατοχής και ο άναρχος αποικισμός της Αθήνας και του Πειραιά, από Έλληνες της επαρχίας που την έκανε - όπως λέμε - "υδροκέφαλη".

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Επιγραμματικά μόνο μπορούν να αναφερθούν τα αξιοθέατα Αθήνας - Πειραιά και Υπολ. Αττικής, μια και είναι τόσα πολλά, που άνετα καταλαμβάνουν το χώρο ενός βιβλίου σε πλήρη αναφορά.

ΑΘΗΝΑ

Αυτά που κάθε επισκέπτης πρέπει οπωσδήποτε να δει, είναι μεταξύ πολλών άλλων: η πλατεία Συντάγματος - με την νεοκλασική Βουλή των Ελλήνων και το μνημείο του "Αγνώστου στρατιώτη", ο "Εθνικός κήπος" με το Ζάππειο Μέγαρο, το "Παναθηναϊκό Στάδιο"- από Πεντελικό μάρμαρο με 60.000 θέσεις, ο λόφος του Λυκαβηττού στην καρδιά της πόλης με το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στην κορυφή του, η περιοχή Πλάκα - η γραφικότερη περιοχή "στα πόδια" της Ακρόπολης με νεοκλασικά, στενά δρομάκια και πολλούς χώρους διασκέδασης, η περιοχή Μοναστηράκι με τα γραφικά παλαιοπωλεία και τα δεκάδες καταστήματα στους πεζόδρομους, το Πολυτεχνείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο της οδού Πατησίων και η εκκλησία της Μητρόπολης με τον όμορφο περίβολο της στην οδό Μητροπόλεως.

Τα παραπάνω αποτελούν τα κεφαλαιώδη για κάθε έναν, μαζί με τα αρχαιολογικής σημασίας σημεία που είναι: Η Ακρόπολη με τον Παρθενώνα που δεσπόζει και τα άλλα σημαντικά μνημεία, είναι ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος της Ευρώπης, η Αρχαία αγορά με το ναό του Ηφαίστου (γνωστότερου με το όνομα "Θησείο", ο πιο καλά διατηρημένος αρχαίος ναός της Ελλάδας) και την αναστηλωμένη διώροφη Στοά του Αττάλου (Ρωμαϊκή), το Ωρολόγιο του Ανδρόνικου Κυρρήστου στην Πλάκα (γνωστό και σαν "Αέρηδες" επειδή στην καθεμιά από τις οκτώ πλευρές του απεικονίζεται ένας άνεμος), η Ρωμαϊκή Αγορά, ο λόφος της Πνύκας (δίπλα από το λόφο του Φιλοπάππου με το Ρωμαϊκό επιτύμβιο μνημείο στην κορυφή του 2ου αι.μ.Χ.) όπου συνεδρίαζε η "Εκκλησία του Δήμου" της Αρχαίας Αθήνας, το θέατρο του Ηρώδου του Αττικού, ή "Ηρώδειο" δίπλα από την Πνύκα - 5000 θέσεων και κατασκευής 161 μ.Χ., ο Κεραμικός- αρχαίο νεκροταφείο, η Πύλη του Αδριανού -2ου αι.μ.Χ. στην οδό Αμαλίας και τέλος οι στήλες του Ολυμπίου Διός - ότι απέμεινε από τον μεγαλύτερο ναό της Αρχαίας Ελλάδας.

Σίγουρα λείπουν πολλά σημαντικά μνημεία από αυτές τις γραμμές, αλλά κάθε επισκέπτης περιδιαβαίνοντας σε αυτά τα σημεία και αλλού, θα ανακαλύπτει συνέχεια "γωνιές" μεγάλου κάλλους και ιστορίας.

ΠΕΙΡΑΙΑΣ

Η γοητεία του Πειραιά δεν περιορίζεται μόνο στα παρακάτω αναγραφόμενα, αφού όλα τα σημεία του που "βλέπουν θάλασσα" μαγνητίζουν το βλέμμα και την καρδιά κάθε επισκέπτη.

Τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής είναι: οι οχυρώσεις που σώζονται από τη Ζέα ως τη Φρεαττύδα κατά μήκος των Πειραϊκών ακτών, το νεοκλασικό μεγαλοπρεπές Δημοτικό Θέατρο της πλατείας Κοραή, ο λόφος της Καστέλας - στολίδι του Πειραιά, ο Τινάνειος κήπος (1854), τα ερείπια θεάτρου 2ου αι.μ.Χ. δίπλα από το Πασαλιμάνι και ο τάφος του Θεμιστοκλή στη Φρεαττύδα.

Αξιοθέατο, βέβαια, είναι και το σύγχρονο μεγάλο λιμάνι της πόλης που είναι επί σειρά ετών το κεντρικό λιμάνι της Ελλάδας.

ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΑΤΤΙΚΗ

Αττική δεν είναι μόνο Αθήνα και Πειραιάς. Το αποδεικνύει περίτρανα η λίστα που ακολουθεί - που μάλιστα είναι ελλιπής, καθ' ότι συνοπτική: Στη Βραυρώνα ερείπια του αρχαίου ναού της Αρτέμιδος (με μουσείο ευρημάτων). Στο Λαύριο αρχαία ορυχεία και εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις νεότερων ορυχείων, επίσης αρχαίο θέατρο 4ος αι.μ.Χ. και μοναδικού σχεδιασμού, έξω από την πόλη. Στον Μαραθώνα, η περίφημη λίμνη με το μεγάλο φράγμα με πολύ πράσινο και θαυμάσιες διαδρομές γύρω της, αλλά και ο Τύμβος Μαραθώνα που είναι ταφικό μνημείο 5ου αι.Π.Χ.. Στην Παιανία το περίφημο σπήλαιο στην πλαγιά του όρους Υμηττού, με πολλούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες.

Στην Ελευσίνα, αρχαία ερείπια του ναού της Δήμητρας και άλλων κτισμάτων του αρχαίου οικισμού (και αξιόλογο μουσείο).

Στην Πεντέλη, ο πύργος της Δουκίσσης Πλακεντίας - επιβλητικό κτίριο με έπαυλη και γοτθικές επιρροές στην αρχιτεκτονική του, η φημισμένη Μονή Πεντέλης - από τις σημαντικότερες της χώρας, και η περίφημη σπηλιά του "Νταβέλη" (πρόσβαση με τα πόδια).

Στη Φυλή (στους πρόποδες της Πάρνηθας), καλοδιατηρημένο επιβλητικό οχυρό 4^ου αι.π.Χ.

Στη Βουλιαγμένη, εκπληκτικής ομορφιάς λίμνη "στα πόδια" κάθετου άγριου βράχου, δυνατός πόλος έλξης με υποδομή αναψυχής.

Τελευταίο σ' αυτή την μακριά λίστα το ξακουστό Σούνιο με το διεθνούς φήμης αξιοθέατο του Ναού του Ποσειδώνα στην άκρη απόκρημνου, υψωμένου βράχου, που έχει από κάτω του τη θάλασσα - πραγματικά μαγικό θέαμα ιδιαίτερα το σούρουπο...

Στα παραπάνω προστίθενται οι φυσικές ομορφιές και οι υπέροχες διαδρομές των ορέων Πάρνηθας, Υμηττού και Πεντέλης που βρίσκονται γύρω από την Αθήνα, προσφέροντας φανταστική θέα της πρωτεύουσας και των γύρω περιοχών από διάφορες οπτικές γωνιές.

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ - ΣΠΟΡ - ΑΓΟΡΕΣ

Ο κορυφαίος νομός της χώρας στις τρεις αυτές κατηγορίες, είναι ο νομός Αττικής, λόγω φυσικά της πρωτεύουσας Αθήνας. Η αγορά της είναι ισάξια με αυτήν μιας μεγάλης ευρωπαϊκής πόλης, παρέχοντας τα πάντα στο αγοραστικό κοινό κι όχι μόνο στο λεγόμενο κέντρο, αλλά και στα προάστια της. Η νυχτερινή διασκέδαση, οι επιλογές εστίασης και οι επιλογές ψυχαγωγίας κυμαίνονται σε κορυφαία επίπεδα ακόμα και σε σύγκριση με κορυφαίες πόλεις του πλανήτη σε αυτούς τους τομείς.

Οι εσωτερικές συγκοινωνίες του νομού, μπορεί να είναι καλά δικτυωμένες, αλλά παρατηρούνται προβλήματα ταχύτητας μετακίνησης, λόγω κυκλοφοριακής υπερφόρτωσης δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστες τις άλλες περιοχές του νομού, που διαθέτουν κι αυτές πληθώρα επιλογών.

Οι αθλητικές παροχές είναι κι αυτές σε επίπεδα... πρωτεύουσας.

Γυμναστήρια, γήπεδα, αθλητικά κέντρα, κολυμβητήρια και ιδιόκτητες ενοικιαζόμενες εγκαταστάσεις είναι στη διάθεση κατοίκων και επισκεπτών, όπως επίσης ο ενοικιαζόμενος εξοπλισμός θαλάσσιων σπορ που κατακλύζει τις παραθεριστικές περιοχές το καλοκαίρι.

Παρ' όλα αυτά, τα 4 περίπου εκατομμύρια του πληθυσμού της Αττικής παραπονούνται για κάποιες ελλείψεις σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Ο επισκέπτης όμως, δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα, αφού αυτές οι ελλείψεις παρατηρούνται μόνο σε ορισμένες συνοικίες.

Οι τοπικές εκδηλώσεις του νομού δεν χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη "παραδοσιακότητα", ικανοποιούν όμως όσους τις προτιμήσουν.

Συμπερασματικά, ο νομός της Αττικής διαθέτει ότι ζητήσει ακόμα και ο πιο απαιτητικός επισκέπτης σε αυτές τις τρεις παραμέτρους αυτής της ενότητας.

Και είναι πολύ λίγα τα μέρη όπου δεν παρατηρείται κίνηση και πληρότητα αλλά κι αυτά είναι θετικό που υπάρχουν γιατί προσφέρουν τις συνθήκες ηρεμία που μπορεί κάποιος να χρειάζεται.

ΜΟΥΣΕΙΑ

Η Αθήνα έχει συνολικά 41 μουσεία. Αναλυτικά αυτά είναι: Μουσείο Ακρόπολης, Ανθρωπολογικό - Εθνολογικό, Αρχαιολογικό Αρχαίας Αγοράς Αθηνών, Ατλαντίδος, Βυζαντινό, Βυζαντινής Τέχνης, Βοτανολογικό Εθνικού Κήπου, Γουλανδρή, Δελφικών Εορτών, Εθνικό Αρχαιολογικό - το μεγαλύτερο και πληρέστερο μουσείο της Ελλάδας, Εθνική Πινακοθήκη, Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων, Ελευθερίου Βενιζέλου, Επιγραφικό, Ζωολογικό, Θεατρικό, Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης, Ιερών Εικόνων, Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιστορικό και Εθνολογικό, Κανελλοπούλου, Κεραμικού, Κοσμήματος, Νεότερης Αθήνας, Μπενάκη, Λαογραφική Συλλογή, Νομισματικό Αθηνών, Οστράκων, Παλαμά, Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Πολεμικό, Πινακοθήκη Κουβουτσάκι, Πόλεως των Αθηνών, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Σιδηροδρομικό, Συλλογές Γενναδείου Βιβλιοθήκης, Σύλλογος Αθηναίων -Βιβλιοθήκη, Συλλογή Φυσικής Ιδρύματος Ευγενίδου και τέλος Ταχυδρομικό.